Hamas, İsrail’in desteklediği ateşkes önerisine yanıt olarak, ellerindeki rehinelerin Filistinli mahkumlarla takas edilmesi ve Gazze’nin yeniden inşası da dahil olmak üzere bir dizi talep içeren teklifini iletti.
Örgüt, İsrail güçlerinin tamamen geri çekilmesini ve 45’er günlük üç ateşkes döneminin ardından savaşın sona ermesini istiyor.
Teklifi, Gazze’de “tam zafer” çağrısında bulunan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun reddetmesi muhtemel.
Soru, süreci ilerletmek için bir orta yolun bulunup bulunamayacağı.
Hamas böylece, Katar ve Mısır’ın arabuluculuğu sonrası, İsrail ve ABD tarafından desteklenen, ancak ayrıntıları kamuoyuna açıklanmayan ateşkes önerisine karşı teklini sunmuş oldu.
Hamas’ın teklif taslağına ulaşan Reuters haber ajansına göre taslak şu önerileri içeriyor:
Anlaşma aynı zamanda Gazze’ye gıda ve diğer yardımların da artırılmasını sağlayacak. Hamas, 135 günlük ateşkesin sonunda savaşı sona erdirme müzakerelerinin de sonuçlanmış olmasını öneriyor.
ABD Başkanı Joe Biden teklifi “ölçüsüz” olarak nitelendirdi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken da, kalıcı bir barışa ulaşmanın önemini vurguladı, ancak buna ulaşmak için hâlâ “yapılacak çok iş” olduğunu söyledi.
Kasım ayındaki son bir haftalık ateşkes, 240 Filistinli mahkumla takas yoluyla yaklaşık 100 rehinenin serbest bırakılmasını sağlamıştı.
Hamas’ın geçen yıl 7 Ekim’de İsrail’in güneyine düzenlediği saldırılarda yaklaşık 1.300 kişi hayatını kaybetmişti. Silahlı grup, İngiltere ve ABD de dahil olmak üzere birçok Batılı hükümetin “terör örgütü” listesinde.
Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı’na göre saldırıyı takiben İsrail’in başlattığı savaşta 27.700’den fazla Filistinli öldürüldü ve en az 65.000 Filistinli yaralandı.
İsrail merkezli Kanal 13’e konuşan üst düzey bir İsrail temsilcisi, Hamas’ın bazı taleplerinin karşılanamayacağını söyledi; yetkililerin öneriyi reddetmek veya farklı koşullar öne sürmek konusunda görüştüklerini belirtti.
Başbakan Netanyahu savaşın hedefini “tam zafer” olarak ifade etse de, İsrailli yetkililer bunun henüz çok uzakta olduğunu kabul ediyor ve bazıları ise bunun askeri açıdan ulaşılabilir olmadığını savunuyor.
Netanyahu’nun ofisi, Hamas’ın karşı teklifinin iletildiğini ve İsrail tarafından “değerlendirildiğini” açıkladı.
Daha önce üst düzey bir Hamas yetkilisi BBC’ye örgütün İsrail’in önerisine “olumlu baktığını” ancak Gazze’nin yeniden inşası ve Gazzelilerin evlerine dönüşüyle ilgili bazı değişiklikler talep ettiklerini söylemişti.
İsrail-Hamas arasındaki dolaylı görüşmelerin ana aracılarından biri olan ABD, bu süreci hâlâ “ileriye dönük en iyi yol” olarak görüyor ve diğer arabulucu Arap ülkeleriyle birlikte taraflar üzerinde baskı kuruyor.
Hedefleri, ateşkesle sonuçlanabilecek ve savaş sonrası plana odaklanmak için zaman kazandıracak sürdürülebilir bir insani ara kararı aldırmak.
Blinken, bunu Gazze’nin yeniden inşasına, iyileştirilmiş bir Filistin Yönetimi’ne ve nihayetinde bir Filistin devletine ve aynı zamanda Suudi Arabistan ile İsrail arasındaki ilişkilerin normalleşmesine giden kapıyı açacak “inanılmaz derecede güçlü bir yol” olarak nitelendirdi.
Ancak İsrail ordusu hâlâ Hamas tugaylarını yok etmeye ve Hamas liderlerini yakalamaya odaklanmış durumda. Ve her zaman siyaseten hayatta kalmaya odaklanan Netanyahu, herhangi bir taviz vermesi halinde hükümetini devirecekleri konusunda uyarıda bulunan sağcı müttefiklerinin baskısı altında.
İsrailli rehine aileleri, özellikle Gazze’de kalan 130’dan fazla rehinenin beşte birinin öldüğünün açıklanmasının ardından, sevdiklerinin akıbeti konusunda giderek daha fazla endişe duymaya başladı.
ABD ve Arap müttefikleri, daha geniş bir bölgesel çatışma riskinden endişe ediyor. Birçok uluslararası kuruluş da Gazze Şeridi’nde derinleşen insani felaket konusunda uyarıda bulunuyor. Pek çok açıdan zaman daralıyor.
